تشدید بیماریابی، جداسازی، قرنطینه و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر در آستانه نوروز
چندی پیش گام چهارم بسیج ملی مقابله با همه‌گیری كووید-19 در جهت تشدید مدیریت و كنترل اپیدمی كووید 19 به شیوه محله و خانواده محور و مبتنی بر برنامه "هر خانه یك پایگاه سلامت"، ابلاغ شد؛ یك بسیج ضدكرونا كه تشدید بیماریابی، حمایت از سالمندان پرخطر، قرنطینه معكوس برای سالمندان پرخطر و بیماران زمینه‌ای، محدودیت های سختگیرانه نوروزی و... را در دستور كارش دارد.
به گزارش ایسنا، باید توجه كرد كه تشخیص به‌موقع مخاطرات و اطلاع‌رسانی مناسب در فوریت‌ها می‌تواند جان انسان‌های در معرض خطر را در شرایط اضطراری به‌شرط اعمال مداخلات مؤثر، سریع و هماهنگ نجات بخشد. بر همین اساس وزارت بهداشت نیز با هماهنگی با بسیج مستضعفین و سایر نیروهای مردمی گام چهارم بسیج ملی طرح شهید حاج قاسم سلیمانی برای مدیریت و كنترل همه‌گیری كووید-19 را كلید زد. طرحی كه البته به‌طور عملی از اوایل آذرماه 1399 در كل كشور آغاز شده بود و نشان داد كه این مداخله چندبخشی مردم محور، اثربخش، مقرون‌به‌صرفه و با استقبال گیرندگان خدمات روبرو بوده است.
تشدید بیماریابی، جداسازی، قرنطینه و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر در آستانه نوروز
از سوی دیگر افزایش موارد مثبت ویروس جهش‌یافته انگلیسی طی هفته‌های اخیر و بالا رفتن میزان ابتلا و بستری در استان خوزستان وزارت بهداشت را بر آن داشت تا فعالیت‌های مرتبط با بیماریابی، جداسازی، قرنطینه و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر را در برخی از مناطق پرخطر و همچنین استان‌های مهمان‌پذیر در آستانه سال نو و تعطیلات نوروزی شدت بخشد.
مشاركت نیروهای مردمی و سازماندهی محله‌محور در دستور كار گام چهارم طرح كنترل كرونا
افزایش تست و رهگیری بیماران
طبق اعلام وزارت بهداشتی‌ها، بهترین و مؤثرترین راه برای تقویت مداخلات گام چهارم بسیج ملی - طرح شهید حاج قاسم سلیمانی جلب مشاركت اجتماعی از طریق بهره‌گیری از مشاركت نیروهای بسیجی و داوطلب مردمی و سازماندهی مجدد مردم به‌صورت محله محور است. این مشاركت، همراه با افزایش تعداد موارد رهگیری، انجام تست سریع از اطرافیان و افراد در تماس با موارد مثبت، تسریع در انجام مراقبت در منزل برای گروه‌های آسیب‌پذیر و تقویت تیم‌های نظارتی باید به‌گونه‌ای اجرا شود كه اعتماد مردم را جلب كرده، آنها را با اجرای مداخلات تشدید یافته همسو كرده، نیروی انسانی برای اجرای مداخلات را افزایش داده و مردم محله را برای حمایت از اجرای فعالیت‌های محیطی توانمند و همراه سازد. آموزش مردم محله نسبت به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی ركن اساسی تقویت طرح است؛ بنابراین، اطلاعات مرتبط با پیشگیری و مقابله با كووید-19 به روشی مورد قبول و منطبق بر فرهنگ و توانایی مردم محله به آنان ارائه خواهد شد.
اجرای طرح كنترل كووید-19 از 18 اسفند تا 18 فروردین
گام چهارم بسیج ملی مقابله با همه‌گیری كووید-19 از 18 اسفند 1399 تا 18 فروردین 1400 و با بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های كشور و مشاركت گسترده سایر سازمان‌های ذینفع مانند هلال‌احمر و سمن‌ها، اجرا می‌شود. همانطور كه بارها از سوی مسئولان نظام سلامت كشور اعلام شده است، بی‌تردید بدون استفاده كافی از توان نظام شبكه‌های بهداشتی درمانی كشور بیماریابی، پیگیری و رهگیری افراد مثبت، مشكوك و محتمل موفقیت در این طرح میسر نخواهد بود.
تقویت و تشدید بسیج ملی مقابله با كرونا در 14 استان در خطر طغیان بیماری و 6 استان مهمان‌پذیر
همچنین برنامه تقویت و تشدید 14 استان خوزستان، چهارمحال بختیاری، كهگیلویه و بویراحمد، لرستان، ایلام، اصفهان، بوشهر، هرمزگان، مركزی، همدان، قزوین، تهران، البرز و كرمانشاه كه در معرض خطر طغیان بیماری قرار دارند را تحت پوشش قرار خواهد داد. علاوه بر این، شش استان خراسان رضوی، گیلان، مازندران، گلستان، فارس و قم به‌عنوان استان‌های مهمان‌پذیر نیز در این مداخله شركت داده خواهند شد.
حمله به كرونا در نوروز
بی‌تردید شرط موفقیت این طرح تمركز بر ویروس بجای تمركز بر بیمارستان و ارائه خدمات فعال و خانواده محور بجای خدمات غیرفعال است. به‌عبارتی‌دیگر عملیات اجرایی را در استان‌های هدف، شدت بخشیده، به ویروس كرونا حمله‌ور شده تا گام چهارم بسیج مقابله با كووید–19 را با بیشترین توفیق پشت سر گذاریم.
از رهگیری افراد در معرض تماس با بیماری تا حمایت از سالمندان پرخطر
باید توجه كرد كه هدف كلان در این طرح، مدیریت و كنترل اپیدمی كووید-19 از طریق بیماریابی حداكثری، جداسازی و قرنطینه افراد مشكوك، محتمل و قطعی است. در عین حال این طرح اهداف اختصاصی را هم شامل رهگیری، رصد فعال و انجام تست كووید-19 مبتلایان و افراد در تماس نزدیك با استفاده از فناوری‌های هوشمند حداقل به میزان 80 درصد در 15 روز اول و 90 درصد در 15 روز دوم اجرای طرح، پوشش مراقبتی و حمایتی سالمندان حداقل به میزان 30 درصد با اولویت سالمندان بسیار پرخطر و پرخطر، جداسازی دوهفته‌ای بیماران و موارد مشكوك شناسایی‌شده به میزان 100 درصد، پوشش حمایتی از افراد جداسازی شده، در قرنطینه معكوس و آسیب‌دیده از كووید-19 به میزان 100 درصد، رعایت پروتكل‌های بهداشتی حداقل به میزان 90 درصد در 15 روز اول و 95 درصد در 15 روز دوم اجرای طرح و قرنطینه كامل و نسبی جوامعی كه در آنها طغیان بیماری تأیید می‌شود؛ اقداماتی از جمله افزایش 100 درصدی رعایت پروتكل‌های مصوب تا رسیدن به مرحله كنترل طغیان، افزایش رعایت پروتكل‌های بهداشتی تا حداقل 95 درصد در مجامع عمومی، كاهش سفرهای بین‌شهری غیرضروری به حداقل 97 درصد، دنبال می‌كند.
سیاست‌های طرح ضدكرونا و گروه‌های هدف آن
ارائه مراقبت‌ها و خدمات ضروری بهداشتی به‌صورت فعال (حضوری/ غیرحضوری)، شناسایی زودهنگام كووید-19 و افراد در معرض تماس نزدیك (خانوار/ محل كار)، مراقبت از گروه‌های در معرض خطر به‌ویژه سالمندان پرخطر و خیلی پرخطر، اطمینان از جداسازی و قرنطینه خانگی/ غیر خانگی و توسعه و بهبود كیفیت درمان سرپایی از جمله سیاست‌های وزارت بهداشت در اجرای طرح بسیج ملی مقابله با كرونا تلقی می‌شود. گروه‌های هدف این بسیج ملی نیز شامل افراد مبتلای شناسایی‌شده توسط غربالگری فعال و غیرفعال، افراد مشكوك و محتمل، افراد در معرض تماس نزدیك با بیماری و افراد پرخطر شامل سالمندان، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و ... است.
7 راهبرد گام چهارم بسیج مقابله با كووید-19
گام چهارم بسیج ملی مقابله با كووید-19 7 راهبرد اصلی را دنبال می‌كند كه در ادامه به جزییات آنها اشاره می‌شود:
راهبرد 1: آموزش و اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی:
این راهبرد شامل فرهنگ‌سازی واكسیناسیون كووید-19، آموزش شستشوی دست، فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسك، فرهنگ‌سازی برای بهره‌گیری از خدمات سلامت محله محور، فرهنگ‌سازی ماندن در خانه و آموزش سبك زندگی در دوران كرونا، فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی برای استفاده از خدمات مراكز منتخب كووید-19 و فرهنگ‌سازی مشاركت فعال در خودارزیابی و غربالگری كووید-19 است.
راهبرد 2: بیماریابی فعال، قرنطینه و رهگیری هوشمند (Contact Tracing):
این راهبرد شامل شناسایی و رهگیری هوشمند همه افراد در تماس نزدیك با فرد مبتلا و تست مثبت با تأكید بیشتر بر محل كار، جداسازی بیماران در خانه/ بیمارستان/ نقاهتگاه، پیگیری هوشمند همه افراد در ارتباط نزدیك با فرد مبتلا در ایام قرنطینه، اطمینان از محدودسازی تردد افراد بیمار و تست مثبت (جداسازی یا قرنطینه خانگی/غیر خانگی) و قرنطینه معكوس افراد در معرض خطر است.
راهبرد 3: تست گسترده، هدفمند و هوشمند:
راهبرد سوم نیز شامل انجام تست انبوه (PCR / RDT) برای افراد در معرض تماس نزدیك اعم از در خانواده یا محل كار، تأمین كیت مورد نیاز (آنتی‌ژن/ مولكولی)، آموزش نحوه نمونه‌برداری و انجام تست افراد داوطلب و بخش خصوصی، افزایش تعداد واحدهای نمونه‌برداری تست كووید-19 اعم از ثابت و سیار، استفاده از مطب‌های خصوصی برای نمونه‌برداری (RDT) و مشاركت حداكثری آزمایشگاه‌های بخش خصوصی و عمومی در انجام و ثبت نتایج آزمایشات در سامانه‌های سطح یك بوده است.
راهبرد 4: حفاظت و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر شامل سالمندان و افراد دارای بیماری زمینه‌ای:
این راهبرد نیز مواردی مانند اولویت‌بندی و شناسایی سالمندان پرخطر و خیلی پرخطر، انجام مراقبت‌های بهداشتی درمانی و تست در خانه برای سالمندان پرخطر و خیلی پرخطر، تأمین داروهای موردنیاز بیماران مبتلا به بیماری زمینه‌ای و حمایت معیشتی، فرهنگی، معنوی و تأمین وسایل حفاظت فردی را در برمی‌گیرد.
راهبرد 5: تقویت فرایند درمان سرپایی و باهدف كاهش حداكثری موارد بستری
این راهبرد شامل استفاده از ظرفیت و زیرساخت‌های دوراپزشكی به‌ویژه در بخش خصوصی، بهره‌گیری حداكثری از ظرفیت مراكز خدمات جامع سلامت منتخب كووید-19 (16 و 24 ساعته)، توسعه و تقویت مراكز منتخب كووید-19 و واحدهای نمونه‌گیری سیار، پیگیری دوهفته‌ای افراد مبتلا و دارای تست مثبت، اكسیژن درمانی در خانه با مشاركت خیرین، نهادهای حمایتی، هلال‌احمر و بسیج و جلب مشاركت حداكثری بخش خصوصی در چارچوب برنامه‌های وزارت بهداشت است.
راهبرد 6: تشدید نظارت بر پروتكل‌های بهداشتی و اعمال قانون:
این راهبرد مواردی مانند تشدید نظارت مردمی از طریق QR Code، تشدید نظارت وزارت بهداشت، تشدید نظارت هلال‌احمر و بسیج و مسئولیت‌پذیری و نظارت سایر دستگاه‌ها در حیطه وظایف سازمانی را در برمی‌گیرد.
راهبرد 7: تعیین و اعلام هوشمند و هدفمند محدودیت‌ها:
آخرین راهبرد نیز شامل شناسایی نقاط تجمع و اعمال محدودیت تردد به این نقاط، شناسایی و دسته‌بندی به‌روز شهرستان‌ها و روستاهای با احتمال بالای انتقال بیماری اعم از آبی، زرد، نارنجی و قرمز، اعمال محدودیت‌های هوشمند در تعطیلات نوروزی، ایجاد ممنوعیت برای افراد با PCR مثبت، برای سوارشدن به هواپیما، قطار، مترو، اسنپ، ... و تأكید بر اعمال محدودیت‌ها بر اساس طبقه‌بندی میزان خطر مناطق است.
تشكیل قرارگاه مشترك مدیریتی در معاونت بهداشت وزارت بهداشت برای مدیریت یكپارچه بسیج ملی مقابله با كرونا
سازماندهی و مدیریت برای اجرای دقیق و هماهنگ تشدید مدیریت و كنترل بیماری مطابق مفاد دستور العمل گام چهارم بسیج ملی – طرح شهید سلیمانی و اقدام در چارچوب سطوح مدیریتی تدوین شده و مطابق با نظام شبكه بهداشتی درمانی كشور به مرحله اجرا درمی‌آید. در سطح ملی مسئولیت امور فنی با معاونت بهداشت وزارت بهداشت و مسئولیت امور پشتیبانی با بسیج مستضعفین و بسیج جامعه پزشكی است. برای مدیریت یكپارچه طرح قرارگاه مشترك مدیریتی در معاونت بهداشت وزارت بهداشت تشكیل می‌شود.
جزییات بیماریابی در بسیج ملی مقابله با كرونا
هدف بیماریابی، شناسایی موارد بیماری، معالجه آنها و درنتیجه كاهش انتقال آلودگی توسط آنها است. بیماریابی با انجام تست PCR ، تست تشخیصی سریع آنتی‌ژنی كووید-19 یا شناسایی افراد دارای علائم بالینی برای یافتن كسانی كه احتمال دارد حامل ویروس كووید -19 باشند، انجام می‌شود.
بیماریابی به دو صورت فعال و غیرفعال انجام می‌شود. بیماریابی فعال مداخلاتی باهدف تشخیص زودهنگام بیماری با استفاده از روش‌های سیستماتیك است. یافتن موارد فعال یكی از اقدامات اساسی در پیشگیری و كنترل بیماری‌های واگیر است كه باید برای اجرای گسترده‌تر آن در جامعه در نظر گرفته شود، اما بیماریابی غیرفعال، كشف افراد مبتلا به كووید-19 است كه یا دارای علائم مشكوك به كووید-19 هستند و از علائم خودآگاه هستند، به امكانات بهداشتی دسترسی داشته باشند و توسط كاركنان بهداشتی یا نیروهای داوطلب آموزش‌دیده كه علائم كووید را تشخیص می‌دهند و توسط تست تشخیصی ارزیابی شوند.
اطلاعات افراد با تست مثبت كووید-19 از طریق كرونا هاب (سامانه تجمیع داده‌های سامانه‌های سطح یك، سرپایی بخش خصوصی اعم از مطب‌ها، آزمایشگاه‌ها و رادیولوژی‌ها، MCMC است)، در دسترس مراقبین سلامت و بهورزان قرار می‌گیرد تا مبنای اقدام تیم‌های رهگیری باشد.
3 تیم اجرایی در بسیج ضد كرونا
تیم‌های اجرایی بازوهای عملیاتی در هر محله بوده و مسئولیت اجرای برنامه‌ها و تحقق سیاست‌ها را بر عهده‌دارند. اعضای تیم زیر نظر سر تیم تعیین‌شده انجام‌وظیفه كرده و بر اساس پیش‌بینی‌های به‌عمل‌آمده هر تیم مسئول ارائه خدمات، ثبت خدمات و مراقبت‌های انجام داده و گزارش به‌موقع آنها است.
این تیم‌ها شامل:
- تیم‌های رهگیری (Contact Tracing)
تیم رهگیری (Contact Tracing - CT) فاقد پزشك بوده و عمدتاً وظیفه رصد افراد در معرض تماس نزدیك با فرد مبتلا را بر عهده داشته و در راستای تحقق راهبردهای 1، 2، 4 و 6 فعالیت می‌كنند. این تیم‌ها زیر نظر پزشك مركز خدمات جامع سلامت منطقه بوده و با مشاركت بسیج فعالیت خواهند كرد. در مناطق روستایی، وظایف این تیم به عهده بهورز خانه بهداشت مربوطه است تا در صورت وجود فرد دارای تست مثبت، با مشاركت بسیج یا داوطلب سلامت رهگیری تماس را برای اطرافیان و افرادی كه با او در محل كار در تماس نزدیك بوده‌اند انجام دهد.
باید توجه كرد كه بستر ارائه خدمت تیم‌های رهگیری محله است كه از نظر سطح‌بندی نظام شبكه بهداشتی درمانی كشور معادل جمعیت تحت پوشش خانه بهداشت در روستا و پایگاه سلامت در شهر است. همچنین به ازای هر پایگاه سلامت شهری حداقل یك تیم (بستگی به تعداد مبتلایان- افراد با تست تشخیصی مثبت دارد) و به ازای هر خانه بهداشت در صورت وجود فرد مبتلا در روستا یك تیم تشكیل می‌شود. این تیم‌ها وظیفه رهگیری و رصد افراد در معرض تماس نزدیك (10 نفر به ازای هر فرد مثبت) را بر عهده دارند. تیم‌ها به‌صورت مشاركتی از حوزه سلامت، بسیج، هلال‌احمر، داوطلبین سلامت (سفیر سلامت و رابط سلامت محله) و سایر نهادها شكل می‌گیرند. هر تیم متشكل از دو نفر ترجیحاً یك زن و یك مرد است.
در عین حال فرایند رهگیری شامل غربالگری علائم كووید-19، آموزش و انجام تست تشخیصی (ترجیحاً تست سریع) در محل و یا ارجاع به واحد نمونه‌برداری خواهد بود. اطلاعات افراد با تست مثبت كووید-19 از طریق مراقبین سلامت و بهورزان در دسترس تیم‌های رهگیری قرار می‌گیرد تا شناسایی افراد در تماس نزدیك را انجام دهند. استفاده بهینه از ظرفیت بسیج (به‌ویژه بسیج اقشار) برای رهگیری كلیه افراد در تماس به‌ویژه در محل كار الزامی است.
در ادامه رهگیری، پیگیری افراد در تماس نزدیك توسط مراقب سلامت یا بهورز مربوطه و از طریق تلفن است. خدمات و مراقبت‌های انجام‌گرفته در سامانه‌های سطح اول (سیب، سینا، ناب و پارسا) ثبت خواهد شد و تا زمان نهایی شدن فرایند ثبت مستقیم در سامانه‌ها در كل كشور، به‌صورت هفتگی در پورتال مركز مدیریت شبكه وارد می‌شود. این تیم‌ها نقش مؤثری در آموزش مردم، ترغیب مردم به استفاده از درگاه خودارزیابی salamat.gov.ir و سامانه 4030 برای تسهیل هدایت در مسیر مناسب و ارجاع به سطوح تخصصی‌تر دارند.
- تیم‌های مراقبت در منزل (Home Care)
به ازای هر مركز منتخب كووید-19، دو تیم مراقبت در منزل ( HC) تشكیل می‌شود. در این تیم‌ها می‌توان از دستیاران سال اول همه رشته‌ها به‌جز اورژانس، عفونی و داخلی، اینترن‌ها و دانشجویان سال آخر پرستاری، مامایی و علوم آزمایشگاهی استفاده كرد.
بستر ارائه خدمت در تیم‌های مراقبت در منزل منطقه بوده كه معادل جمعیت تحت پوشش مركز خدمات جامع سلامت منتخب كووید-19 در نظام شبكه بهداشتی درمانی است.
تیم‌های مراقبت در منزل وظیفه ویزیت پزشكی، مراقبت فعال و در صورت نیاز انجام تست تشخیصی كووید-19 برای افراد نیازمند قرنطینه معكوس، بیماران كووید-19 ترخیص شده از بیمارستان را بر عهده دارند. این تیم‌ها به‌صورت مشاركتی از حوزه‌های سلامت، بسیج، هلال‌احمر، سفیر سلامت، رابط سلامت محله و سایر داوطلبین مرتبط تشكیل می‌شوند. هر تیم شامل دو نفر؛ یك نفر پزشك یا یك نفر پرستار و مراقب یا بهداشت عمومی است.
فرایند كار عبارت است از ویزیت بیمار، غربالگری علائم كووید-19، آموزش، انجام تست سریع یا نمونه‌برداری برای PCR درصورت نیاز و معرفی خانواده‌ها و بیماران نیازمند به تیم حمایتی و معرفی جهت پذیرش در مكان‌های قرنطینه عمومی برای افرادی كه به دلیل ساختار مسكن امكان قرنطینه خانگی ندارند، ارجاع فرد مبتلابه مركز یا بیمارستان منتخب كووید-19 با هماهنگی اورژانس پیش بیمارستانی، در صورت نیاز و نظارت و آموزش جداسازی خانگی (ایزولاسیون) و قرنطینه خانگی.
خدمات و مراقبت‌های انجام‌گرفته در سامانه‌های سطح اول (سیب، سینا، ناب و پارسا) ثبت خواهد شد و تا زمان نهایی شدن فرایند ثبت مستقیم در سامانه‌ها در كل كشور، به‌صورت هفتگی در پورتال مركز مدیریت شبكه وارد می‌شود.
هر چند تعداد نزدیك به 1200 مركز منتخب كووید-19 ( 16 و 24 ساعته) در نظام شبكه بهداشتی درمانی كشور برای ارائه خدمات و ارجاع به بیمارستان‌های مرجع كووید-19 آماده خدمت به مردم كشور هستند، اما در تشدید برنامه می‌توان به‌منظور افزایش دسترسی مردم از بخش خصوصی داوطلب، درمانگاه‌های تأمین اجتماعی و شهرداری و سایر ارگان‌ها به‌شرط انجام كامل خدمات تعریف شده مراكز منتخب شامل پذیرش، تریاژ و آموزش مراجعین توسط پرستار یا مراقب سلامت، معاینه، تجویز دارو و آموزش توسط پزشك و انجام نمونه‌برداری توسط فرد آموزش‌دیده، با رعایت موازین و مقررات جداسازی استفاده كرد.
به‌منظور افزایش دسترسی به نمونه‌گیری آزمایشگاهی كووید-19 بر اساس نیاز مناطق مختلف می‌توان آزمایشگاه‌های سیار اعم از ون، كامیونت، اتوبوس، ... یا اماكنی مانند مساجد، مدارس و سراهای محله برای انجام تست در صورت معرفی تیم‌های رهگیری یا مراقبت در منزل استفاده كرد. این واحدها باید توسط كارشناس آزمایشگاه یا مبارزه با بیماری‌ها و یا مراقب سلامت آموزش‌دیده فعال‌شده و به مدت 12 تا 16 ساعت در روز فعال باشند. نصب پلاكارد پارچه‌ای در سر درب این واحدها برای آگاهی عموم توصیه می‌شود.
- تیم‌های نظارتی (Supervisory)
این تیم‌ها برای نظارت از مراكز ارائه خدمات، تهیه و توزیع مواد غذایی و واحدهای صنفی، ادارات، سازمان‌ها، ... با مشاركت هلال‌احمر، بسیج، اتحادیه اصناف، تعزیرات، داوطلبین مردمی، ... با محوریت كارشناس بهداشت محیط یا حرفه‌ای به‌عنوان سرتیم نظارت و داوطلبین مردمی، هلال‌احمر و بسیج (4 تا 5 نفر) متناسب با تعداد واحدهای صنفی یا صنعتی موجود در محله شكل می‌گیرند كه در طرح تشدید نورزی باید نسبت به تشدید نظارت‌ها طبق برنامه‌ریزی منظم اقدام كنند. عملكرد تیم‌های نظارتی در راستای تحقق راهبردهای 1، 2، 4، 6 و 7 است.
باید توجه كرد كه بستر ارائه خدمت در تیم‌های نظارتی ناحیه بوده كه معادل جمعیت تحت پوشش مركز خدمات جامع سلامت در نظام شبكه بهداشتی درمانی است. تیم‌های مشاركتی از حوزه سلامت، بسیج، هلال‌احمر، داوطلبین سلامت و سایر سازمان‌ها تشكیل می شوند. هر تیم شامل 4 تا 5 نفر بوده و سر تیم كارشناس بهداشت محیط یا حرفه‌ای است.
فرایند نظارت عبارت است از تكمیل چك‌لیست، آموزش، تحویل چك‌لیست‌های تكمیل‌شده به سرتیم است، پیگیری و انجام مداخلات قانونی توسط سرتیم (كارشناس بهداشت محیط /حرفه‌ای مركز خدمات جامع سلامت) انجام می‌گیرد، ضدعفونی اماكن و محل‌های تجمعی بر اساس دستورالعمل‌های بهداشتی و همكاری با تیم‌های رهگیری و مراقبت در منزل در امر ضدعفونی منازل (در صورت نیاز) انجام می‌شود و خدمات و مراقبت‌های انجام‌گرفته در سامانه‌های سطح اول (سیب، سینا، ناب و پارسا) ثبت خواهد شد و تا زمان نهایی شدن فرایند ثبت مستقیم در سامانه‌ها در كل كشور، به‌صورت هفتگی در پورتال مركز مدیریت شبكه وارد می‌شود.
اولین وظیفه تیم‌ها در حین نظارت اطمینان از ثبت‌نام اصناف و ... در درگاه salamat.gov.ir است. ارزیابی و نظارت بر اماكن تهیه و توزیع واحدهای صنفی (QR code)، ادارات و مراكز ارائه خدمات مردمی، نظارت بر پروتكل‌های بهداشتی، ادارات، بانك‌ها، مدارس، محل‌های تجمعی/ بازارها، میادین میوه و تره‌بار با استفاده از چك‌لیست اختصاصی تیم‌های نظارتی خواهد بود.
مسئولیت تیم‌های نظارتی با گروه‌های سلامت محیط و كار است. همه اعضای تیم‌ها باید آموزش‌های متناسب با شرح وظایف را دیده و با كارت شناسایی عكس‌دار به منازل و اماكن عمومی مراجعه كنند. البته با رعایت حفاظت فردی مناسب و مطابق با دستور العمل‌ها، اعضای تیم‌ها در پایان هرروز در جلسه هماهنگی شركت می‌كنند.
كارشناسان بهداشت محیط و حرفه‌ای دانشگاه‌ها و دانشكده‌ها با مشاركت سازمان نظام پزشكی امر نظارت بر رعایت پروتكل‌های بهداشتی در مطب‌ها، به‌ویژه ورود تعداد محدود بیمار به سالن انتظار مطب‌ها و كلینیك‌های تخصصی و نظام دهی، نوبت‌دهی هوشمند را بر عهده داشته و با موارد تخلف برخورد قانونی فوری به عمل می‌آورند.
- تیم‌های حمایتی (Supportive)
توزیع كمك‌های مردمی و سازمان‌ها و نهادها در خانوارهای دارای بیمار كووید-19 و در قرنطینه خانگی، افراد نیازمند قرنطینه معكوس و افراد آسیب‌دیده از كووید-19 به عهده تیم‌های حمایتی است كه با محوریت و مسئولیت بسیج و مشاركت مردمی و ... شكل خواهند گرفته و در راستای تحقق راهبردهای 1 و 4 است.
بستر فعالیت در تیم‌های حمایتی محله بوده كه معادل محدوده جغرافیای تحت پوشش پایگاه مقاومت بسیج است. این تیم‌ها وظیفه حمایت از خانواده‌های دارای بیمار كووید-19 (محتمل / قطعی)، افراد در معرض آسیب كووید-19 را بر عهده‌دارند. هر تیم شامل 2 تا 3 نفر است. این تیم‌ها مسئولیت جمع‌آوری كمك‌های مردمی، خیرین، نهادها و ثبت اطلاعات آنها را نیز بر عهده‌دارند.
فرایند حمایت عبارت است از شناسایی خانواده‌های هدف، تعیین نوع نیاز، تحویل بسته حمایتی و آموزش. تیم‌های حمایت باید نقش فعالی در آموزش عمومی جامعه (راه‌اندازی اتومبیل‌های دارای بلندگو، تأكید بر رعایت دستور العمل‌های بهداشتی و ...) داشته باشند. ثبت تعداد خانوارهای حمایت‌شده و نوع حمایت به‌عمل‌آمده به‌صورت كاغذی و روزانه انجام‌گرفته و به‌صورت هفتگی در پورتال مركز مدیریت شبكه معاونت بهداشت انجام خواهد شد.
مسئولیت تیم‌های حمایتی با بسیج مستضعفین بوده كه با مشاركت همه سازمان‌ها و نهادها انجام خواهد شد. مسئولیت راه‌اندازی اقامتگاه با قرارگاه‌های استانی و شهرستانی با مشاركت بسیج مستضعفین است.
اعضای تیم‌های رهگیری، مراقبت در منزل و نظارتی اعم از نیروهای بهداشت، بسیج، هلال‌احمر و سفیران و رابطین سلامت، باید از وسایل حفاظت فردی كامل مطابق دستور العمل استفاده كنند. تأمین وسایل حفاظت فردی به عهده دانشگاه یا دانشكده‌های علوم پزشكی خواهد بود. تأمین امنیت تیم‌های مراقبتی و حمایتی بر عهده بسیج است. مسئولیت تیم‌های مراقبت در منزل با دانشگاه یا دانشكده علوم پزشكی (بهداشت) بوده و فعالیت‌ها به‌صورت مشاركتی با بسیج و سایر داوطلبین انجام خواهد شد.
روش كار در برنامه نوروزی وزارت بهداشت
غربالگری و پیگیری تلفنی یكی از اقداماتی است كه وزارت بهداشت با كمك سایر دستگاه‌ها از طریق سامانه 4030 از ابتدای پاندمی كرونا انجام داد و بر این اساس به نوعی مردم هر منطقه را از طریق مراكز بهداشتی و در قالب سامانه 4030 غربالگری می‌كرد.
بر این اساس در حال حاضر هم بهورزان و مراقبین سلامت در زمان تشدید مدیریت و كنترل همه‌گیری كووید-19 طرح شهید سلیمانی، وظیفه پیگیری فعال، مستمر و مراقبت جمعیت تحت پوشش خود را با همكاری فعال پزشك مركز خدمات جامع سلامت مربوطه بر عهده دارند.
تكلیف بهورزان ومراقبان سلامت برای رهگیری و رصد فعال بیماران
به طوری كه بهورز و مراقب سلامت به‌محض اطلاع از مثبت شدن تست كووید-19 هر فرد از جمعیت تحت پوشش خود (از طریق سامانه‌های پرونده الكترونیك سلامت) باید با فرد مذكور تماس گرفته، از رعایت جداسازی فرد، قرنطینه خانگی یا قرنطینه غیر خانگی اطمینان پیدا كرده، توصیه‌های بهداشتی مطابق دستور العمل‌های ابلاغی را ارائه داده و با اطلاع‌رسانی به تیم‌های رهگیری، رصد فعال افراد در معرض تماس نزدیك را انجام دهند.
الزام انجام تست تشخیص سریع درب منزل
باید توجه داشت كه انجام تست‌های تشخیصی سریع یا رپید تست نیز در این شرایط الزامی است. باید در درب منزل تست انجام شده و نتیجه در همان زمان اعلام شود تا از تردد افراد مشكوك و محتمل در سطح شهر جلوگیری به عمل آید. همچنین در فرآیند رهگیری تماس‌های نزدیك، افراد نیازمند ویزیت پزشك باید به مراكز منتخب كووید-19 ارجاع داده شوند و یا از طریق تیم‌های مراقبت در منزل ویزیت و مراقبت شوند.
قرنطینه معكوس برای سالمندان پرخطر و بیماران زمینه‌ای
جزییات فعالیت تیم‌های مراقبت در منزل
برای سالمندان پرخطر و خیلی پرخطر و افراد دارای بیماری زمینه‌ای نیز نیازمند قرنطینه معكوس هستیم. به طوری كه باید توسط تیم‌های مراقبت در منزل درخواست ویزیت شوند. این تیم‌ها در مراكز منتخب كووید-19 مستقر هستند تا ضمن ویزیت در منزل، توصیه‌های بهداشتی و درمانی را ارائه داده و تجویز دارو درصورتی‌كه نیاز و بر اساس پروتكل‌های كشوری باشد، برای افراد انجام پذیرد. در عین حال افراد نیازمند دریافت خدمات بیمارستانی نیز باید با هماهنگی اورژانس پیش بیمارستانی 115 به بیمارستان‌های منتخب كووید-19 ارجاع داده شوند.
نحوه پیگیری بیمارانی كه داروی سرپایی دریافت می‌كنند
باید توجه كرد كه بیمارانی كه داروی سرپایی مطابق پروتكل كشوری دریافت می‌كنند، باید 6 بار در طول 14 روز (روزهای 1 تا 5 و 14) توسط بهورز یا مراقب سلامت به‌صورت تلفنی پیگیری شده، از رعایت جداسازی و قرنطینه خانگی اطمینان حاصل‌شده، وضعیت سلامت آنها در پرونده الكترونیك سلامت ثبت شده و در صورت تشدید علائم مطابق دستورالعمل به مراكز تخصصی كووید-19 ارجاع داده شوند.
در عین حال برای افرادی كه نیازمند داروی سرپایی نیستند، باید مطابق آخرین نسخه دستورالعمل مراقبت بیماران سرپایی 6 بار پیگیری تلفنی در طول 14 روز (روزهای 3-5، 7-9، 11 و 14) انجام گرفته و ضمن اطمینان از رعایت قرنطینه خانگی، علائم و نشانه‌های آنها ثبت شده و آموزش‌های لازم مطابق با شرایط بیمار ارائه شود.
همچنین وظیفه اطمینان از انجام صحیح رهگیری، جداسازی، قرنطینه خانگی، پیگیری مستمر و ثبت در سامانه بر عهده كارشناسان ستادی شهرستان، به‌ویژه كارشناسان مبارزه با بیماری‌ها است.
روش اجرای برنامه محله محور
همانطور كه در اصول اجرایی برنامه تأكید شده است، گام چهارم بسیج ملی مبتنی بر نظام شبكه بهداشتی درمانی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. اولین قدم در اجرای برنامه منطقه بندی و سازماندهی نیروی انسانی متناسب با تیم‌های اجرایی پیش‌بینی‌شده است. این امر بر اساس سطوح ارائه مراقبت‌های بهداشتی درمانی اولیه در روستا و شهر برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود. در مناطق روستایی سازماندهی و برنامه‌ریزی با محوریت مركز خدمات جامع سلامت روستایی و خانه‌های بهداشت و با مشاركت پایگاه‌های بسیج انجام می‌شود. طبق اعلام وزارت بهداشتی‌ها، باید تلاش شود در امر خدمت‌رسانی به روستاییان از مشاركت‌های مردمی و داوطلبین همان روستا بهره گرفته شود.
سفیران سلامت؛ مجریان و ناظرین پروتكل‌های بهداشتی در خانه
بنابر اعلام وزارت بهداشت، در تقویت و تشدید گام چهارم بسیج ملی مقابله با همه‌گیری كووید-19 – طرح شهید حاج قاسم سلیمانی باید تأكید مضاعفی بر بهره‌مندی از ظرفیت برنامه هر خانه یك پایگاه سلامت به‌عمل آمده و از سفیران سلامت به‌عنوان مجریان و ناظرین پروتكل‌های بهداشتی در خانه و عوامل ارتباطی با بهورزان و مراقبین سلامت به‌منظور استمرار مراقبت‌ها و خدمات و انجام صحیح دستور العمل‌های مراقبت از فرد مبتلابه كووید-19 استفاده شود. برای این منظور باید سازماندهی مجدد و اطمینان از فراگیری بسته‌های آموزشی كووید-19 (در برنامه هر خانه یك پایگاه سلامت) حاصل شود.
برنامه "هر خانه یك پایگاه سلامت"
در عین حال در مناطق روستایی با محوریت بهورزان خانه‌های بهداشت و با جلب مشاركت بسیج، داوطلبین بهداشتی شامل سفیران سلامت خانوار و رابطین سلامت محله تیم‌های مراقبت و نظارت شكل گرفته و مراقبت‌های لازم برای افراد مشكوك و محتمل و نظارت از اماكن تهیه و توزیع مواد غذایی را انجام می‌شود.
طبق اعلام وزارت بهداشت، در این زمینه باید تلاش شود كه مراقبت‌ها و نمونه‌برداری تست‌های تشخیصی كووید-19 در منزل انجام شده و از مراجعه و تردد افراد دارای علامت در سطح روستا و یا مراجعه آنها به شهرها جلوگیری شود. تیم‌های حمایتی با محوریت پایگاه‌های بسیج در روستاها تشكیل شده و مسئولیت حمایت از افراد در معرض آسیب را عهده‌دار می‌شوند.
مسئولیت پشتیبانی از تیم‌های سه‌گانه بر عهده نیروهای بسیج مستضعفین است كه برای تأمین وسیله نقلیه مورد نیاز و سایر تجهیزات با هماهنگی فرمانداری، بخشداری و دهیاری و مشاركت فعال همه سازمان‌ها، نهادها و ادارات منطقه انجام خواهد شد.
آموزش همگانی
آموزش همگانی برای ارتقای دانش و مهارت مردم به‌منظور رویارویی با كووید-19 با تكیه بر برنامه "هر خانه یك پایگاه سلامت" و بهره‌گیری از تمامی امكانات محلی و مشاركت گسترده سازمان‌ها، نهادها و مردم وظیفه بسیار مهم دانشگاه‌ها و دانشكده‌های علوم پزشكی است. این امر از طریق مشاركت دستگاه‌های ذیل و در دو حیطه عمومی و اختصاصی برای افراد درگیر با كووید-19 انجام خواهد شد.
- بهداشت و درمان، صداوسیما، ارشاد اسلامی، مساجد و پایگاه‌های مقاومت بسیج، شهرداری، هلال‌احمر، تبلیغات اسلامی، رسانه‌های عمومی، وزارت ارتباطات و ...
- داوطلبین مردمی در برنامه هر خانه یك پایگاه سلامت (سفیر سلامت خانوار، رابط سلامت محله) با تمركز بر توانمندسازی خانوارها
با مشاركت شهرداری‌ها و سایر سازمان‌های ذینفع در بزرگراه‌ها و میادین پرتردد شهرها تابلوهای آموزشی (با تأكید بر اصول پیشگیری و مراقبتی) را نصب كرده و تبلیغات لازم برای اجرای طرح انجام شود. لیستی از شعارها و پیام‌های بهداشتی توسط معاونین بهداشت دانشگاه‌ها تهیه و در اختیار كارگزاران اجرایی قرار خواهد گرفت.
جزییات مراقبت ویژه از سالمندان، افراد با بیماری‌های زمینه‌ای و مادران باردار
یكی از گروه‌های در معرض خطر در دوران شیوع بیماری كووید-19، سالمندان هستند. سالمندانی كه یا تنها زندگی می‌كنند یا به بیماری زمینه‌ای مبتلا بوده یا دچار ناتوانی هستند. بر این اساس در ایام نوروز وزارت بهداشت برنامه ویژه‌ای برای این گروه از افراد دارد تا در نوروز هم از ابتلا به كرونا در امان بمانند.
بر همین اساس وزارت بهداشتی‌ها اعلام كردند كه در برنامه نوروزی تشدید گام چهارم بسیج ملی طرح "شهید حاج قاسم سلیمانی"، اولین گامی كه برمی‌داریم، مراقبت از 20 تا 25 درصد از جمعیتی است كه بین 80 تا 85 درصد از مرگ‌های ناشی از كووید-19 را رقم می‌زنند؛ یعنی جمعیت سالمند و جمعیت مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای كه طبق گفته وزیر بهداشت این جمعیت تا امروز بین 80 تا 85 درصد مرگ‌های ناشی از كرونا را رقم زدند.
طبق برنامه نوروزی وزارت بهداشت كه در قالب گام چهارم طرح بسیج ملی شهید سلیمانی ارایه می‌شود، برنامه ویژه‌ای برای مراقبت ویژه سالمندان، افراد با بیماری‌های زمینه‌ای و مادران باردار در ایام نوروز انجام می‌شود كه این افراد در قالب گروه‌هایی تقسیم بندی شده و مورد هدف‌گذاری قرار گرفته‌اند.
- گروه نیازمند به قرنطینه خانگی: بر اساس شواهد حدود 35 درصد افراد مبتلا دارای علائم خفیف یا متوسط هستند. این میزان حدود 108 هزار نفر برآورد می‌شوند كه باید طی 14 روز و روزانه 7750 مورد مراقبت قرار گیرند. برای این گروه مراقبت‌های لازم و پیگیری مطابق دستورالعمل به مدت 14 روز توسط بهورزان و مراقبین سلامت در نظام شبكه بهداشتی درمانی و اقدامات حمایتی توسط بسیج انجام می‌شود.
- گروه مشكوك و بدون علامت كه باید تحت نظر باشند: باید توجه كرد كه حدود 65 درصد افراد شناسایی‌شده كه در معرض تماس نزدیك بوده‌اند، اما بدون علامت هستند، باید توسط تیم‌های رهگیری مراقبت شده و تحت نظر مراقبین سلامت و بهورزان در نظام شبكه بهداشتی درمانی باشند كه تعداد آنها حدود 202000 هزار نفر برآورد می‌شود كه روزانه باید حدود 14400 نفر مورد مراقبت و تحت نظر مراقبین سلامت و بهورزان قرار گیرند.
5 گروه سالمندان در كشور
در عین حال گروه سالمندان پرخطر نیز در طرح نوروزی بسیج ملی شهید سلیمانی به پنج گروه برای مراقبت و حمایت تقسیم شده‌اند و اعلام شده كه گروه سالمندان پرخطر بر اساس بضاعت طرح در حمایت از آنها می‌توانند در گروه‌های زیر مراقبت و حمایت شوند:
- سالمندان سالم با حداقل خطر: این گروه به عنوان مثال سالمندان 60 تا 74 ساله‌ای را كه در مناطق حاشیه‌ای زندگی نمی‌كنند و هم ابتلا و ناتوانی ندارند و با خانواده زندگی می‌كنند، شامل می‌شود. این گروه حدود 67 درصد سالمندان كشور را در برمی‌گیرد.
- سالمندانی كه فقط یكی از سه فاكتور خطر تنهایی، سن بالای 75 سال، زندگی در مناطق حاشیه‌ای را دارند كه این گروه حدود هفت درصد از جمعیت سالمندان كشور را شامل می‌شود.
- سالمندانی كه از سه فاكتور خطر دو فاكتور خطر از فاكتورهای تنهایی، سن بالای 75 سال، زندگی در مناطق حاشیه‌ای را دارند، اما فاقد ناتوانی و ابتلا به بیماری زمینه‌ای هستند كه این گروه نیز حدود پنج درصد جمعیت سالمندان كشور را در بر می‌گیرد.
- همه سالمندان گروه بالا با یكی از دو فاكتور خطر، ناتوانی عملكردی در انجام فعالیت‌های روزمره ADL، یا ابتلای همزمان به حداقل دو بیماری زمینه‌ای نیز گروه دیگری هستند كه در این طرح مشخص شده‌اند و حدود 20 درصد جمعیت سالمندان كشور را شامل می‌شوند.
- كلیه سالمندان گروه بالا بعلاوه سالمندانی كه دارای حداقل یك بیماری صعب‌العلاج مثل سالمندان دیالیزی یا سرطانی و ... یا حمله بیماری در وضعیت حاد و شدید و كنترل نشده هستند. همچنین سالمندانی كه علائم مشكوك به كووید 19 دارند یا در تماس با یك مورد مشكوك یا شناخته‌شده كووید بوده‌اند و كلیه سالمندان ساكن در مراكز نگهداری شبانه‌روزی نیز آخرین گروه مشخص شده در طرح نوروزی وزارت بهداشت در حوزه سالمندان هستند كه این گروه هم حدود پنج درصد كل سالمندان كشور را در برمی‌گیرد.
لزوم رهگیری هفتگی افراد در معرض خطرِ تحت پوشش شبكه بهداشتی
طبق برنامه نوروزی تشدید گام چهارم بسیج ملی طرح "شهید حاج قاسم سلیمانی"، افراد در معرض خطر كه تحت پوشش پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت قرار دارند، حتی اگر علامتی نداشته باشند، باید در هفته حداقل یك‌بار از طریق مراقبین سلامت و بهورزان مورد پیگیری، رهگیری و احوالپرسی قرار گرفته و توصیه‌های لازم به‌ویژه عدم خروج از منزل، عدم تشكیل دورهمی‌ها و میهمانی‌ها، استفاده از ماسك، شستن دست‌ها و فاصله‌گذاری فیزیكی دو متر به آنها ارائه شود. در عین حال ثبت پیگیری‌های انجام شده در پرونده الكترونیك سلامت افراد در معرض خطر الزامی است.
باید توجه كرد كه در صورت یافتن هرگونه علائم باید تیم مراقبت در منزل را برای معاینه این گروه پرخطر و انجام تست سریع فراخواند. پیگیری مستمر تلفنی باعث دلگرمی گروه آسیب‌پذیر و افزایش رضایتمندی آنان و اطرافیان آنها خواهد شد. همچنین برای تقویت مراقبت سالمندان باید لیست سالمندان پرخطر و خیلی پرخطر و افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای و غیرواگیر تهیه شده و برنامه‌ریزی برای مراقبت‌های ویژه انجام شود.
هماهنگی با پایگاه‌های اورژانس 115 برای خدمت دهی در نوروز
طبق برنامه نوروزی تشدید گام چهارم بسیج ملی طرح "شهید حاج قاسم سلیمانی"، پایگاه‌های اورژانس 115 به‌طور شبانه‌روزی در خدمت مردم بوده و برای انتقال بیماران نیازمند به بستری در بیمارستان‌ها باید مورد استفاده مراكز منتخب كووید-19 و تیم‌های مراقبت در منزل قرار گیرند. پایگاه‌های اورژانس خود باید توان اخذ پذیرش از بیمارستان را داشته و پاسخگوی نیاز آن دسته از بیماران باشند كه نگهداری‌شان در منزل امكان‌پذیر نیست. لیست مراكز منتخب كووید-19 (محل استقرار تیم‌های مراقبت در منزل) باید از طریق معاونت‌های بهداشت دانشگاه‌ها در اختیار پایگاه‌های اورژانس قرار گیرد.
حق مسافرگیری 60 درصدی وسایل حمل و نقل عمومی
یكی دیگر از موضوعاتی كه در برنامه نوروزی تشدید گام چهارم بسیج ملی طرح "شهید حاج قاسم سلیمانی"، مورد توجه قرار گرفته و بر آن تاكید شده است، موضوع برقراری محدودیت‌ها در سفر و استفاده از حمل و نقل عمومی در سفر است. به طوری كه دستورالعمل‌هایی در این زمینه در قالب طرح اعلام شده است كه در تعطیلات نوروز باید مورد توجه قرار گیرد.
بر اساس این طرح، هواپیما، قطار و اتوبوس‌های بین‌شهری حق مسافرگیری بیش از 60 درصد ظرفیت خود را ندارند. در عین حال در این وسایل حمل و نقل عمومی باید آموزش‌های مرتبط با پیشگیری و حفاظت فردی اعم از استفاده از ماسك، شستشوی دست‌ها و فاصله‌گذاری فیزیكی با مناسب‌ترین روش به مسافرین منتقل شود.
در عین حال تاكسی‌ها، اتوبوس‌ها و واگن‌های مترو در پایانه‌های مربوطه باید به‌طور مرتب حداقل سه بار در روز ضدعفونی شوند.
درخواست از نیروهای مسلح برای نظارت بر رعایت پروتكل‌های بهداشتی در خطوط اتوبوسرانی و مترو
وزارت بهداشتی‌ها توصیه كرده‌اند كه جهت نظارت بر رعایت فاصله‌گذاری فیزیكی، رعایت پروتكل‌های بهداشتی و عدم اجازه ورود بیش از 60 درصد ظرفیت در این وسایل حمل و نقل، از مشاركت نیروهای مسلح برای تأمین سرباز در خطوط اتوبوسرانی و مترو استفاده شود.
لزوم اسكن كارت ملی در اپلیكیشن ماسك در ادارات
همچنین نیروهای حراست و بسیج كاركنان در سازمان‌ها و ادارات دولتی و غیردولتی باید برای غربالگری و همچنین اسكن كارت ملی كلیه كاركنان و مراجعین، در اپلیكیشن ماسك اقدام و از ورود افراد با تست مثبت جلوگیری كنند. همچنین بسیج اقشار یا كاركنان با تهیه پیام‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی از طریق برنامه‌های كاربری، كاركنان را آگاه كرده و لیست مراكز منتخب كووید-19 را با آنها به اشتراك بگذارند.
دستورالعمل منع تجمع در دفاتر پست و پیشخوان
همچنین به‌منظور جلوگیری از تجمع در بانك‌ها، دفاتر پست و پیشخوان دولت در این ایام، ورود به این محل‌ها فقط به تعداد گیشه‌ها امكان‌پذیر بوده و باید خودكار مشترك از سكوی این‌گونه مراكز جمع‌آوری شود. باید مراجعین مراكز فوق پیوسته به استفاده از سیستم‌های آنلاین تشویق شوند. برای تشدید و استمرار این امر نیاز به مداخله مستمر از سوی استانداری‌ها و فرمانداری‌ها وجود دارد.
نحوه "قرنطینه" در بسیج ضد كرونا
با توجه به شیوع بیماری و افزایش روند موارد مثبت سویه‌های جهش‌یافته انگلیسی كووید-19، لازم است طغیان‌ها و خوشه‌های ابتلا شناسایی و در مناطق مختلف اعم محله، روستا، شهر، شهرستان، استان با تأیید وزارت بهداشت و تعیین سطوح لازم قرنطینه مناسب (نسبی یا كامل) اعمال شود.
هدف از قرنطینه محدود كردن خوشه‌های ابتلا و طغیان در جغرافیای شناسایی‌شده و مصون نگه‌داشتن مناطق هم‌جوار و سایر نقاط كشور است. مكان‌های تأیید شده برای قرنطینه از طرف معاونت بهداشت وزارت بهداشت، با همكاری مردم ساكن در محله، نیروی بسیج و مشاركت نیروی انتظامی تا زمان كنترل طغیان با تأیید وزارت بهداشت ادامه خواهد داشت.
لزوم راه‌اندازی اقامتگاه سلامت
باید توجه كرد كه برخی از بیماران نیازمند بستری در بیمارستان نبوده، اما باید جداسازی شده و تحت مراقبت باشند. همچنین برخی بیماران ترخیص شده از بیمارستان كه باید ادامه درمان و مراقبت‌های تكمیلی را در منزل سپری كنند. با توجه به اینكه ممكن است گروه‌های یادشده فاقد فضای مناسب برای جداسازی در منزل شخصی بوده یا توانایی مراقبت از خود را نداشته باشند، لازم است نسبت به راه‌اندازی اقامتگاه‌های موقت جهت اقامت، مراقبت و آموزش با رعایت دستورالعمل‌های مربوطه اقدام و گزارش راه‌اندازی و آغاز به كار مراكز مزبور به مسئولین مربوطه ارسال شود.
بدیهی است جلب مشاركت و همكاری هتل‌ها و مهمانسراها و استفاده از ظرفیت ادارات، سازمان‌ها، سمن‌ها، خیرین و ... در راه‌اندازی اقامتگاه‌ها با مشاركت بسیج مستضعفین در اسرع وقت، امری حیاتی است.
افراد واجد شرایط ورود به اقامتگاه‌های سلامت
شامل افراد با تشخیص ابتلای به كووید-19 كه امكان جداسازی در منزل نداشته و بیماران بعد از ترخیص از بیمارستان با رضایت آگاهانه دارای یكی از شرایط شامل عدم امكان جداسازی در منزل، وجود فرد نقص ایمنی كه در محل سكونت بیمار زندگی می‌كند، بیمار جزو گروه پرخطر از نظر عوارض كووید-19 است، عدم امكان ارائه خدمات پرستاری در افراد خانواده، است.
تیم‌های رهگیری و مراقبت در منزل ضمن بازدید از منزل، چگونگی جداسازی افراد بیمار را مورد بررسی قرار داده و در صورت نیاز آنها را با هماهنگی پزشك مركز منتخب كووید-19 یا پزشك تیم مراقبت در منزل به نزدیك‌ترین اقامتگاه غیر خانگی تعیین‌شده ارجاع می دهند تا از آنها مراقبت خارج از منزل به‌عمل‌آمده و از ابتلای دیگران به بیماری كووید-19 محافظت كنند. اعمال قانون برای این‌گونه افراد الزامی است.
بر اساس تاكید وزارت بهداشت اطمینان از جداسازی و قرنطینه رمز موفقیت در طرح تشدید نوروزی خواهد بود.
پایش و نظارت برنامه
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، نظارت و پایش به منظور حصول اطمینان از انجام دقیق و منظم برنامه‌های پیش‌بینی‌شده، با تمركز بر اجرای محدودیت‌ها، پروتكل‌های بهداشتی، انجام رهگیری و رعایت جداسازی و قرنطینه خانگی/غیر خانگی، در هر محله انجام می‌گیرد. این امر توسط تیم‌های مشترك دانشگاه‌های علوم پزشكی، بسیج و هلال‌احمر و دستگاه‌های ذینفع به صلاحدید منطقه‌ای و با استفاده از چك‌لیست‌های تدوین‌شده مبتنی بر اهداف، راهبردها، برنامه‌ها و شاخص‌های مربوطه انجام و گزارش هفتگی به‌صورت منظم انجام شده و به قرارگاه استانی و قرارگاه مدیریتی مشترك مستقر در وزارت بهداشت ارسال خواهد شد. مسئولیت سازماندهی تیم، برنامه‌ریزی و اقدام در سطح ملی با وزارت بهداشت و در سطح استانی با دانشگاه و دانشكده‌های علوم پزشكی است. در سطح محیطی، پزشك مركز خدمات جامع سلامت با همكاری فرمانده بسیج محله و هلال‌احمر برای پایش و نظارت برنامه بر اساس چك‌لیست‌های تدوین‌شده اقدام خواهند كرد.
