حقوق شهروندی آن بخش از حقوق اساسی است كه رنگ تعلق و وابستگی ملی به خود گرفته است.
شهروند صرفاً كسی نیست كه در شهر زندگی میكند هرچند در لغت چنین معنایی از آن ادراك میشود بلكه معنایی فراتر از این دارد . اگر منظور از حقوق شهروندی، حقوق افراد ساكن در شهرها است پس باید حقوق روستایی هم در كنار حقوق شهروندی نمود عینی داشته باشد. لذا باید واژه زیبای حقوق انسانی به جای حقوق شهروندی به كار برود .
در یك تعریف ساده و ابتدایی شاید بتوان گفت شهروند به تك تك افرادی كه در یك جامعه یا كشور زندگی میكنند گفته میشود. در این تعریف كلیدی افرادی كه در محدوده جغرافیایی یك كشور زندگی میكنند و نیز افرادی كه به عنوان تبعه در خارج از مرزهای آن كشور زیست مینمایند نیز شهروند تلقی میشوند. اما با این تعریف این سوال مطرح میشود كه آیا شهروندان همان اتباع آن كشور نیستند؟ باید گفت: نه! اگرچه این دو دارای نقاط مشتركی هستند ولی مفهومی یگانه نیستند كه با دو نام آورده شده باشند بلكه وجوهی متفاوت و متمایز از همدیگر دارند كه در تعیین جایگاه آنها در جامعه و حقوق و تكالیف ناشی از آنها موثر و تعیین كننده است. درواقع تابعیت رابطهای است سیاسی و معنوی كه فردی را به دولتی مرتبط میسازد به طوری كه حقوق و تكالیف اصلی او از همین رابطه ناشی میشود. در این رابطه، تابعیت فرد بایستی با احراز شرایطی توسط دولت یا قانون پذیرفته شود، تا فرد به یك دولت مرتبط شده و تابعی از آن دولت تلقی شود. موقعیت اتباع بر سلسله مراتب و سلطه دلالت دارد. اما در واقع شهروندی مبتنی بر سلسله مراتب، موقعیتهای متمایز برای افراد، وجود شرایط برای به رسمیت شناختهشدن، حاكمانی خاص و حكومت شوندگانی خاص نیست. نسبت و رابطه آن نیز با دولت و جامعه متفاوت است.
به گزارش روابط عمومی رادیو سلامت برنامه "افق روشن" كاری از گروه اجتماعی با حضور آقای محمد رضا حاجی صادقی(عضو و رییس هیأت مدیره كانون های دفاتر پیشخوان دولت) 24 مرداد ماه در ساعت 9:05 به موضوع اهمیت حقوق شهروندی در زندگی شهری می پردازد.